به نقل از «ایسکانیوز»

دلیل ممنوع شدن معاملات فردایی سکه و دلار چیست؟

تاریخ انتشار: ۲۱ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۸۹۸۲۹

به گزارش گروه اقتصادی ایسکانیوز، هر چند بانک‌مرکزی معاملات فردایی ارز و سکه را ممنوع اعلام کرده، اما با این حال، گاهی انجام این معاملات در بازار ارز و سکه مشاهده شده است. با توجه به شبهات بطلان این معاملات از نظر شرعی و تبعات انجام این معاملات، شورای فقهی بانک‌مرکزی در جلسات اخیر خود به بررسی ابعاد شرعی و فقهی معاملات فردایی ارز و سکه پرداخته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سخنگوی شورای فقهی بانک‌مرکزی به بیان آخرین مصوبات شورای فقهی بانک‌مرکزی در رابطه با معاملات آتی ارز و سکه پرداخت و انجام این دسته از معاملات را از نظر شورای فقهی، ممنوع و باطل و همچنین سود به دست آمده از این معاملات را از نظر شرعی حرام اعلام کرد.

بیشتر بخوانید:

معاملات دلار توافقی با قیمت ۳۳ هزار و ۵۰۰ تومان آغاز شد

دبیر شورای فقهی بانک‌مرکزی در بیان نکاتی که در متن مصوبه وجود دارد، گفت: اولین نکته تاکید بر انجام نشدن معاملات واقعی است. یکی از اصول بانکداری اسلامی ارتباط بخش پولی و بخش حقیقی اقتصاد است و وقتی در جایی معاملات پولی اتفاق می‌افتد، اما پشتوانه‌ای از بخش حقیقی اقتصاد ندارد (در اصطلاح معوّض ندارد)، در واقع متاثر از بخش واقعی اقتصاد نیست و در این صورت شبهه شرعی ایجاد خواهد شد.

وی در ادامه افزود: در تمام عقود مشارکتی و مبادله‌ای ارتباط با بخش واقعی وجود دارد. برای مثال در عقودی مثل استصناع و مشارکت مدنی که از دسته عقود مشارکتی و مبادله‌ای هستند، این عقود در نهایت به تولید منجر می‌شوند و در عقود مبادله‌ای دیگر مانند مرابحه نیز به همین صورت بوده و کالاها و خدمات در بخش حقیقی اقتصاد مبادله می‌شود. در واقع در جریان این معاملات، بخش حقیقی تغییر کرده و رشد می‌کند. اما در معاملات فردایی ارز و سکه اساسا ارز و سکه‌ای در پس این معاملات نیست و صرفا روی تغییرات این بازار معامله صورت می‌پذیرد و بخش واقعی تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد.

میثمی ادامه داد: نباید فراموش کرد که یکی از مسائل دیگری که در نتیجه غیرواقعی بودن این معاملات مطرح می‌شود، اثرات کاذب این معاملات غیرواقعی بر معاملات واقعی است که گاهی اوقات حجم بالای خرید و فروش ناگهانی دلالان با معاملات غیرواقعی و بدون وجود کالای حقیقی، موجب تحریک انتظارات و ایجاد بی ثباتی در بازار واقعی این محصولات می‌شود.

دبیر شورای فقهی بانک‌مرکزی با تاکید بر وجود «شبهه شرط بندی و قمار» در جریان این معاملات، اظهار کرد: در شریعت اسلام یکی از اصول و ضوابط عمومی قراردادها در کنار عدم وجود ربا، غرر و ضرر و ضرار، قماری نبودن قرارداد است. به این معنی که معاملاتی که در آن نوعی شرط بندی باشد، معاملات قماری محسوب می‌شوند که در آیات قرآن، روایات و نظر اجماعی فقهای شیعه و اهل سنت، شریعت اسلام این گونه معاملات را ممنوع اعلام کرده است.

وی با اشاره به دو شیوه قمار در منابع فقهی، تصریح کرد: گاهی قمار با ابزار آلات مخصوص قمار که در اصلاح فقهی به آن آلات قمار می‌گویند، انجام می‌شود؛ اما در نوع دوم از قمار، آلات قمار استفاده نمی‌شود، اما شرط بندی (به اصطلاح فقهی مراهنه) اتفاق می‌افتد.

میثمی افزود: در معاملات فردایی ارز و سکه آلات اختصاصی قمار وجود ندارد و لذا از نظر فقهی نوع دوم قمار انجام می‌شود و با توجه به اینکه هر گونه معامله همراه با شرط بندی، قمار محسوب شده و شریعت آن را ممنوع اعلام کرده است، شبهه وجود قمار در رابطه با این معاملات جدی است.

این صاحب نظر پولی و بانکی با تاکید بر اینکه در معاملات فردایی اساسا تحویل کالایی موضوعیت ندارد، گفت: نکته سوم در رابطه با تحویل کالا است و همانطور که گفتیم وقتی تحویل در قرارداد وجود نداشته باشد، این معاملات واقعی نیستند و قرارداد آن‌ها ناقص است که باعث عدم وجود تعادل در قرارداد می‌شود.

میثمی در ادامه گفت: برای مثال در عقد بیع «ثمن» پولی که پرداخت می‌شود و «مُثمن» کالایی است که در مقابل این پول تحویل داده می‌شود و به این صورت این دو با یکدیگر مبادله می‌شود؛ اما اگر تحویل کالا در قرارداد وجود نداشته باشد، معامله به صورت ناقص و نیمه باقی می‌ماند و تکمیل نمی‌شود. با توجه به این مسئله، تحویل کالا در نتیجه معاملات، از نظر فقه اسلامی موضوعیت دارد؛ در حالیکه در معاملات فردایی چنین چیزی اساسا وجود ندارد.

رئیس دبیرخانه شورای فقهی بانک مرکزی با تاکید تفکیک بین حکم وضعی و تکلیفی در این معاملات، گفت: به لحاظ وضعی این معاملات قماری و باطل هستند و از نظر تکلیفی، سودی که افراد در این معاملات به دست می‌آورند حرام است و حق تصرف در آن را ندارند و همچنین مالک آن نیز نمی‌شوند.

این صاحب نظر پولی و بانکی اظهار کرد: بر اساس بررسی دبیرخانه شورای فقهی، معاملات فردایی تنها بر اساس مکتب شیعه و فقه امامیه ممنوع و حرام نیست، بلکه این معاملات با این شیوه‌ای که انجام می‌شود در تمام مکاتب اهل سنت نیز ممنوع و حرام اعلام شده است؛ زیرا اساسا کالایی مبنای این معاملات نیست و صرفا شرط بندی در تغییرات قیمت اتفاق می‌افتد.

وی در پایان صحبت‌های خود به استفتائاتی که در این رابطه توسط دبیرخانه شورای فقهی از دفاتر مراجع عظام تقلید انجام شده، اشاره کرد و گفت: دفتر مقام معظم رهبری صراحتا بیان می‌کنند که اگر کسب درآمد صرفا بر اساس پیش‌بینی و نوسانات قیمت ارز و سکه باشد مشروع نیست. همچنین دفتر آیت الله سیستانی نیز این معاملات را باطل و سود به دست آمده از این معاملات را حرام می‌دانند. بقیه دفاتر مراجع نیز دیدگاه‌های مشابهی را مطرح کرده‌اند.

انتهای پیام/

کد خبر: 1159572 برچسب‌ها دلار

منبع: ایسکانیوز

کلیدواژه: دلار معاملات فردایی ارز و سکه شورای فقهی بانک مرکزی معاملات فردایی بخش حقیقی شرط بندی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۸۹۸۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فاضل لنکرانی: «امید» در میان اساتید حوزه در حال از بین رفتن است / تعداد شاگردان استادی که ۱۰۰ شاگرد داشت به ۱۰ نفر رسیده / مراجع و رهبری به این مسائل توجه کنند

 آیت الله فاضل لنکرانی گفت: بسیاری از کشورهای دنیا تشنه حضور یک روحانی قوی و صاحب معلومات هستند، تا محوری باشد که مردم دور آن جمع شوند و به آن پناه بیاورند. در اهداف این مرکز چنین مسأله ای وجود دارد زیرا همانطور که مشتاق خدمت به نظام اسلامی و مردم هستیم، حاضر به خدمت به حوزه علمیه نیز هستیم.   به گزارش شفقنا، مراسم تجلیل از اساتید منتخب مرکز فقهی ائمه اطهار در سالن فقاهت این مرکز برگزار شد. آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در این مراسم اظهار داشت: لازم است از اساتید برجسته ای که با مجتمع آموزشی ائمه اطهار ارتباط داشته و برای تعلیم و تعلم طلاب زحمت می کشند تشکر کنم. هر چه زحمت بیشتری برای رشد علمی طلاب کشیده شود، نتیجه بیشتری خواهد داشت.   وی با بیان اینکه طلاب زحمتکشی در حوزه علمیه قم و مرکز فقهی ائمه اطهار مشغول به علم آموزی هستند، بیان داشت: همه دست به دست هم می دهند که مجموعه ائمه اطهار در ساحت های تهذیبی، علمی، پژوهشی و سیاسی در میدان حاضر باشد. مرکز آموزشی ائمه اطهار در میدان تفسیر، کلام و فقه حضور دارد و در این مسیر از اساتید صاحب فن استفاده می کند.   عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه مسائل مهم سیاسی مرتبط با نظام در مرکز فقهی ائمه اطهار به طور جدی دنبال می شود، بیان داشت: دانش آموختگان این مرکز در قوه قضائیه مشغول به کار شده و تأثیرگذار بودند و حتی در انتخابات خبرگان شرکت کردند؛ همچنین موضوعات مورد نیاز نظام در هیچ مؤسسه ای به اندازه مرکز ائمه اطهار مورد توجه قرار نگرفته است و این امور سبب افتخار ما است.   آیت الله فاضل لنکرانی هدف هر استاد را تربیت طلبه برای نشستن در همان کرسی و ارائه مباحث به آیندگان دانست و تصریح کرد: به دنبال این هستیم که طلاب سطح و خارج بتوانند به توانایی و مهارت تدریس برسند و بتوانند آموخته های خود را منتقل کنند؛ به برکت وجود اساتید برجسته، نسل هایی از اساتید در شرف تکوین در مجموعه آموزشی ائمه اطهار هستند که برای ما توفیق بزرگی است. هدف مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی تربیت افرادی بود که برای اسلام عَلَم بشوند.   وی در ادامه با بیان اینکه مرکز فقهی ائمه اطهار هیچ ارتباط مالی و تشکیلاتی با نهادهای دولتی نداشته، بیان داشت: بسیاری از کشورهای دنیا تشنه حضور یک روحانی قوی و صاحب معلومات هستند، تا محوری باشد که مردم دور آن جمع شوند و به آن پناه بیاورند. در اهداف این مرکز چنین مسأله ای وجود دارد زیرا همانطور که مشتاق خدمت به نظام اسلامی و مردم هستیم، حاضر به خدمت به حوزه علمیه نیز هستیم.   وی با تأکید بر اینکه امید در اساتید حوزه در حال از بین رفتن است، ادامه داد: در گذشته استاد در حوزه برای تدریس خود میدان داشت و تلاش می کرد که خودش و دیگران را از نظر علمی ارتقاء دهد اما امروز این مهم کمرنگ و نگران کننده شده است؛ بارها این مبحث تذکر داده شده است اما این صدا به جایی نمی رسد. اگر زمینه تقویت استاد در حوزه را از بین ببریم، حوزه دیگر ارزش ندارد. بقاء حوزه به این است که حداقل ۲۰درصد از دروس خارج تولید مبنا کنند.   وی وضعیت اساتید در بدنه حوزه را نامطلوب توصیف کرد و بیان داشت: حدود ۱۵۰ استاد در سال گذشته تدریس داشتند اما در سال جاری بعضا تا دو ماه از تدریس محروم بودند؛ استادی که سالیانی حدود ۱۰۰ شاگرد در درس خود داشته است، در سال جاری به ۱۰ نفر رسیده است در حالی که علمیت این استاد ثابت شده است. مراجع، رهبری و مسؤولین حوزه باید به این مسائل توجه کنند. اساتید باید از جهت معیشت تأمین شوند.   آیت الله فاضل لنکرانی با بیان اینکه برخی از تلاش های آیت الله اعرافی در تأمین معیشت اساتید به ثمر رسیده است، تأکید کرد: کار اصلی، رشد علمی استاد است اما در مواردی مشاهده شد که درس استاد تعطیل شده است.   رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار با بیان اینکه لازم است برای آینده حوزه علمیه، بزرگانی در فقه و تفسیر تربیت کنیم، تأکید کرد: تلاش های زیادی در حال انجام است اما تداوم این نابسامانی چشم انداز امیدوارکننده ای برای آینده حوزه ایجاد نمی کند. نمی خواهیم زحمات را انکار کنیم اما لازم است از باب دلسوزی برخی مسائل مطرح شود.   آیت الله فاضل لنکرانی با قرائت آیه شریفه «وَفَوْقَ كُلِّ ذِي عِلْمٍ عَلِيمٌ» بیان داشت: بالاتر از هر صاحب علمی یک علیم وجود دارد و این انسان را ترغیب می کند که هر چه بیشتر سراغ علم و دانایی برود؛ شرافت علم به این است که حد معینی ندارد و اگر انسان تمام عمر خود را صرف علم آموزی کند، باز هم وقت کم می آورد.   گفتنی است در پایان این مراسم، از حضرات آیات و حجج اسلام اقایان نجفی یزدی به عنوان استاد منتخب خارج تخصصی، قائنی استاد منتخب خارج عمومی، نظری منفرد استاد منتخب تفسیر، شورگشتی و میری اساتید منتخب سطوح عالی، حسینی بادکوبه ای استاد منتخب تمهید خارج، محمد دشتی استاد منتخب تاریخ و سیدلطف الله جلالی استاد منتخب کلام تجلیل به عمل آمد. کانال عصر ایران در تلگرام